Việc sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, bao gồm cả thuốc bổ, cũng cần tuân thủ đúng chỉ định và liều lượng. Tuy nhiên, việc tự ý sử dụng thuốc mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ có thể gây hại cho chức năng thận và gây ra nhiều hậu quả khó lường khác.
Rủi ro khi tự ý sử dụng thuốc tại nhà
Ngày nay, nhiều người tự ý sử dụng thuốc tại nhà để tự chữa bệnh mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ. Thói quen này mang lại nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe, đặc biệt là cho chức năng thận. Thận đóng vai trò quan trọng trong việc lọc và đào thải chất độc và cặn bã ra khỏi cơ thể. Khi dùng thuốc, dù uống, tiêm, hoặc bôi ngoài da, chúng vẫn được hấp thu, xử lý và loại bỏ qua thận. Do đó, việc tự ý sử dụng thuốc tại nhà mà không đúng chỉ định, đặc biệt là một số loại thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến thận hoặc thuốc khó loại bỏ, sẽ có tác động tiêu cực lên hoạt động của thận.
Dược sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết ước tính rằng khoảng 20% trường hợp suy thận cấp có liên quan tới việc sử dụng thuốc sai hoặc quá liều, những biểu hiện thường gặp bao gồm mệt mỏi, lú lẫn, khó thở, sưng phù ở chân hoặc bàn chân do giữ nước, tiểu ít…
Ngoài những hậu quả trên thận, tự ý tự điều trị tại nhà còn có thể dẫn đến tự chẩn đoán sai tình trạng bệnh, khiến cho tình hình bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Hơn nữa, cả thuốc tây y và đông y đều có khả năng gây tác dụng không mong muốn hoặc tương tác thuốc không tốt mà người bệnh không thể đoán trước.
Các loại thuốc có thể gây tổn thương thận nếu lạm dụng
Dược sĩ Cao đẳng dược TPHCM cho biết các loại thuốc có thể gây tổn thương thận khi lạm dụng bao gồm:
- Thuốc giảm đau như paracetamol, aspirin, ibuprofen, naproxen… khi dùng quá liều có thể gây suy thận cấp.
- Một số loại kháng sinh như cephalosporin thế hệ I, aminoglycosid, quinolon…
- Thuốc lợi tiểu như thiazid, hydrochlorothiazid, indapamid, furosemid, spironolacton…
- Nhiều loại khác như thuốc điều trị và ngăn ngừa bệnh gout, kháng acid dạ dày, thuốc điều trị cholesterol máu…
Phòng tránh tác hại của thuốc đối với thận như thế nào?
Để tránh tác hại của thuốc đối với thận, người bệnh cần tuân thủ các quy tắc sau:
Không tự ý mua thuốc điều trị tại nhà mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc hướng dẫn sử dụng thuốc, đặc biệt đối với người mắc bệnh liên quan đến thận.
Trẻ nhỏ và người cao tuổi cần hết sức thận trọng khi sử dụng thuốc, vì cơ thể họ thường có nhiều bệnh nền và chức năng thận suy giảm.
Tuân theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều lượng và thời gian sử dụng thuốc.
Không chia sẻ đơn thuốc với người khác vì mỗi người có cơ địa và sức khỏe riêng biệt.
Uống đủ lượng nước hàng ngày, đặc biệt khi sử dụng thuốc để tăng cường sức lọc của thận.
Không uống thuốc cùng với rượu, vì điều này có thể gây mất nước, tăng huyết áp và gây tổn thương đến gan, cũng như làm gia tăng nguy cơ rối loạn chức năng thận.