Kinh giới – Thảo dược chữa bệnh thần kỳ

Kinh giới là một loại rau thơm thường được dùng ăn kèm với nhiều món ăn, ngoài ra kinh giới còn là một vị thuốc đông y với nhiều bài thuốc trị bệnh vô cùng hiệu nghiệm.

• Lợi ích mang lại của Hải đồng bì với sức khỏe con người
• Loại thực phẩm nào không nên ăn vào buổi sáng?
• Tìm hiểu công dụng chữa bệnh từ cây thuốc Huyết giác

Kinh giới được trồng khá phổ biến ở nước ta

Tìm hiểu thông tin sơ lược về kinh giới

Kinh giới hay còn được gọi với tên khác là kinh giới rìa, giả tô… Kinh giới có thân vuông, mọc thẳng, cao khoảng 30 – 50 cm. Hoa nhỏ, màu tím nhạt, mọc thành bông ở đầu cành. Cây chứa tinh dầu có vị cay, đắng, mùi thơm. Kinh giới thường được trồng nhiều ở nước ta để sử dụng như một loại rau thơm ăn kèm.

Theo Đông y, Kinh giới có vị Cay, ấm Quy kinh: Phế và can; có tác dụng trừ phong giải biểu; Cầm máu.

Thành phần hóa học có trong kinh giới

Theo tìm hiểu của các giảng viên khoa Cao đẳng Xét nghiệm tại Trường Cao đẳng Y dược TP HCM trong Kinh giới Schizonepeta tenuifolia Briq, có chừng 1,8 % tinh dầu, thành phần chủ yếu là d.menton, d. limone, một ít d. limonen (Kinh giới tươi).

Kinh giới và một số tác dụng dược lý

Dược sĩ Lê Thị Thanh Nhàn hiện đang là giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết nước sắc và cồn ngâm kiệt thuốc có tác dụng hạ nhiệt nhẹ, an thần, làm giãn cơ trơn phế quản của chuột lang, chống dị ứng.

Vị thuốc trị bệnh áp dụng với cây kinh giới

Kinh giới được vận dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh

• Trị viêm mũi dị ứng: Dùng hoa Kinh giới 8g, Bạc hà 8g, hoa Húng quế 8 g, Cây cứt lợn 12g, lá Cối xay 12g, sắc nước uống, chia 2 lần trong ngày.
• Chữa viêm họng, viêm amidal cấp Sách xưa có câu: “Yết thống tấn dụng Kinh giới” ngày nay bài thuốc chữa bệnh viêm họng, viêm amidan thường phối hợp Kinh giới với Cát cánh, Cam thảo tăng thêm tác dụng tiêu viêm.
• Chữa chứng biểu phong nhiệt biểu hiện sốt, đau đầu, đau họng, ra mồ hôi ít hoặc không ra mồ hôi. Kinh giới phối hợp với Liên kiều, Bạc hà và Cát cánh trong bài Ngân kiều tán.
• Trịchứng biểu phong hàn biểu hiện đau đầu, ớn lạnh, sốt không có mồ hôi. Kinh giới phối hợp với Phòng phong và Khương hoạt mỗi thứ 12g sắc uống Trường hợp cảm mạo, cảm cúm, đau đầu, sốt, nhức mình dùng bài Kinh phòng bại độc tán (Nhiếp sinh chứng diệu phương) gồm Kinh giới, Phòng phong, Khương hoạt, Độc hoạt, Sài hồ, Tiền hồ, Chỉ xác, Phục linh, Cát cánh mỗi thứ 8g, Xuyên khung, Cam thảo mỗi thứ 4g sắc nước uống.
• Chữa các chứng chảy máu Dùng thang Kinh giới kết hợp với thang Hoa hòe trị tiêu có máu, kết hợp than lá Trắc bách diệp, Bạch mao căn, trị chảy máu mũi.
• Chữa đinh độc sưng đau, các chứng nhọt độc: Kinh giới 1 nắm, sắc với 5 chén nước còn 1 chén, chia làm 3 lần uống lúc nguội (Dược Tính Luận).
• Chữa sản hậu chảy máu cam nhiều: Kinh giới, bồi khô, tán bột. Uống 8 g với nước Đồng tiện (Phụ Nhân Đại Toàn Lương Phương trích của Hải Thượng Lương.
• Trị trẻ nhỏ bị thoát giang: Kinh giới, Tạo giáp, 2 thứ bằng nhau, nấu lấy nước thật đặc, dùng để rửa. Rồi lấy sắt nung đỏ nhúng vào nước, lấy nước đó bôi. Bài này cüng trị được chứng tử cung sa (Kinh Nghiệm phương).
• Chữa các chứng phong làm mắt lệch, miệng méo (liệt mặt): Kinh giới (loại xanh) 1 cân, Bạc hà (tươi) 1 cân, tất cả cho vào cối đá, giã nát, dùng vải trắng sạch vắt lấy nước cốt rồi cho vào nồi đất hoặc nồi nhôm, nấu thành cao. Lại lấy phần bã giã, lấy 2 phần, bỏ đi 1 phần bã xấu. Đem 2 phần tốt đó phơi nắng cho khô, tán bột. Trộn với cao đã nấu trước, làm thành viên, to bằng hạt Ngô đồng. Mỗi lần uống 15 viên với nước đun sôi, ngày 2 lần. Cần kiêng những thức ăn có tính động phong hỏa như cua biển, tôm, thịt mỡ, rượu (Kinh Nghiệm phương).
• Chữa ngón chân lở loét: Kinh giới giã nát, đắp vào chỗ đau (Giản Tiện phương).
• Trị trẻ nhỏ rốn sưng: Hoa Kinh giới nấu lấy nước đặc để rửa. Rồi dùng Hành nướng cắt mỏng để nguội cho nó hết hơi hỏa độc rồi dán vào chỗ đó là tiêu tan ngay (Hải Thượng Lương phương).
• Trị tiêu ra máu: Kinh giới 80 g, Hoa hòe 40g, sao vàng sẫm, tán bột. Mỗi lần uống uống 12 g với nước trà xanh (Giản Tiện Phương).
• Trị trĩ lậu sưng đau: Hoa Kinh giới, nấu nước thật đặc, hàng ngày dùng để rửa thường xuyên sẽ khỏi (Giản Tiện Phương).
• Trị sản hậu bị trúng phong: Kinh giới tán nhuyễn, hòa với rượu uống. Công dụng như thuốc tiên (Dược Phẩm Vậng Yếu).
• Trị mọi chứng ở đầu, mắt đau do lao huyết, phong khí gây nên đầu đau, chóng mặt: Hoa Kinh giới, tán bột, mỗi lần uống 12g với rượu (Long Mộc Luận).
• Trị bắp chân lở loét: Kinh giới đốt thành than, trộn với nước cốt Hành, bôi. Nhưng phải dùng Cam thảo nấu lấy nước, rửa rồi mới bôi thuốc vào (Trích Huyên phương).

Các lương y, bác sĩ tại Trường Cao đẳng Y dược TP HCM cũng khuyến cáo với các bạn đọc rằng Kinh giới tuệ tác dụng mạnh hơn. Không dùng đối với nhọt lở đã chảy mủ, trẻ em sởi thời kỳ toàn phát và hồi phục.

Nguồn: nhathuocgpp.edu.vn