Khi hệ tiêu hóa gặp các vấn đề như đầy bụng, khó tiêu, ăn không ngon… bệnh nhân có thể tìm đến các loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa. Vậy có những loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa nào và sử dụng ra sao?
- Cách dùng và liều dùng của thuốc Trimebutin như thế nào?
- Dược sĩ tư vấn sử dụng thuốc Calcitonin an toàn và hiệu quả
Hiện nay có nhiều loại thuốc được sử dụng để hỗ trợ tiêu hóa, có thể kể đến các loại thuốc được bán tại các Nhà thuốc GPP như sau.
Các vi sinh lành tính
Bác sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết trong ống tiêu hóa có sự cân bằng giữa các vi khuẩn có lợi và có hại. Khi người bệnh dùng thuốc kháng sinh mạnh phổ rộng kéo dài, bị nhiễm khuẩn hoặc căng thẳng, stress… hệ cân bằng vi sinh trong ống tiêu hóa bị phá vỡ và gây ra các bệnh lý về đường ruột như tiêu chảy, chướng bụng, táo bón… Khi đó người bệnh có thể được chỉ định dùng các chế phẩm chứa vi sinh có lợi như: các lactobaciclus. Các sản phẩm trên thị trường như antibio, biolactyl, neolactyl, lacteol… Chúng có thể là các vi khuẩn hay xác vi khuẩn đông khô với hàm lượng khác nhau, khi đi vào cơ thể chúng phát triển thành vi khuẩn sống, lập lại hệ cân bằng sinh thái trong đường ruột, giúp cải thiện các rối loạn trên.
Các enzym tiêu hóa
Các Dược sĩ tư vấn cho biết, khi bị thiếu enzyme tiêu hóa, với người lớn có thể bổ sung bằng thuốc chứa enzym như viên neopeptin (chứa enzym amylase), pancreatin bào chế từ dịch tụy (chứa amylase, trypsin, lipase), papain (chứa enzym thủy phân protein).
Đối với trẻ em dưới 4 tháng tuổi, lúc này chức năng tiêu hóa chưa hoàn thiện, sự phân tiết acid rất kém nên khó hoạt hóa pepsinogen thành pepsin, chỉ có thể tiêu thụ các loại protein hòa tan trong sữa như casein. Bổ sung men tiêu hóa cho trẻ không được tùy tiện mà phải có sự tư vấn hướng dẫn sử dụng thuốc của bác sĩ, dược sĩ. Việc lạm dụng có thể làm trẻ bị lệ thuộc vào thuốc, kém chủ động tiết ra enzyme tiêu hóa nội sinh.
Các thuốc làm ăn ngon
Một số loại thuốc giúp ăn ngon như:
Kháng histamin: loại hay dùng là cyproheptadin (peritol). Ban đầu khi sử dụng thuốc này sẽ khiến người bệnh ăn ngon miệng, thích ăn, mặt khác do tác dụng phụ gây buồn ngủ, giữ nước làm béo giả nên nhiều người hiểu lầm là thuốc giúp ngủ được, tăng cân. Dùng sau một thời gian thuốc sẽ không còn khiến người bệnh thấy ngon miệng nữa mà có thể gây mệt mỏi, chán ăn, cơ thể ứ nhiều nước gây hại cho tim mạch. Nếu dùng thuốc này lâu dài sẽ làm chậm sự phát triển trí tuệ ở trẻ, do đó không nên sử dụng thuốc này để chữa biếng ăn.
Lysin: Đây là một loại acid amin thiết yếu cho cơ thể mà con người không thể tổng hợp được, nhu cầu của trẻ đối với loại acid amin này cao gấp đôi người lớn (tính theo cân nặng). Thiếu lysin, trẻ sẽ biếng ăn, chậm lớn, suy giảm miễn dịch, chính vì vậy cần bổ sung lysin, tuy vậy không được dùng quá liều, dùng kéo dài sẽ làm nhiễm acid huyết (do lysin có tác dụng chống nhiễm kiềm). Các dược sĩ Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, Lysin dùng cho trẻ biếng ăn được chế dưới dạng siro, phối hợp cân đối, đủ liều với vitamin B1,B5, B12, A, D, muối khoáng. Lưu ý khi sử dụng Lysin thì không dùng các chế phẩm tương tự khác, gây thừa chất, có hại (ví dụ thừa vitamin A sẽ lại gây chán ăn).
Các chất bổ đắng: Chất đắng (trong canh kina, long đởm), uống trước bữa ăn sẽ có tác dụng kích thích dịch tiêu hóa, làm ăn ngon, gọi là thuốc bổ đắng. Chỉ sử dụng loại này cho người lớn (sau sinh, mới ốm dậy). Lưu ý nếu dùng nhiều (trong, sau ăn) sẽ làm cho tiêu hóa kém sút.
Các vitamin đậm đặc: Các loại dùng phổ biến là hydrosol polyvitamin. Thuốc có tác dụng làm ăn ngon miệng. Phải sử dụng thuốc đúng liều, nếu sử dụng quá liều sẽ gây hại.
Thuốc có tính tẩy: Tác dụng chủ yếu ở ruột non như bisacodyl, doncusat. Các loại thuốc này sử dụng cho người lớn bị táo bón, bị liệt ruột sau phẫu thuật. Không dùng cho trẻ em dưới 2 tuổi.
Thuốc có tính nhuận: Tác dụng chủ yếu ở ruột già. Các thảo dược hay dùng hiện nay như như đại hoàng, thảo quyết minh, không dùng hóa dược cũ như phenophtalein.
Trên đây là một số loại thuốc hỗ trợ tiêu hóa, cơ chế tác dụng của chúng không giống nhau, do vậy khi dùng thuốc cần tùy theo từng trường hợp rối loạn tiêu hóa mà chọn loại thuốc phù hợp, không nên tùy tiện sử dụng mà cần tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ.