Cốt toái bổ là một loại cây thường mọc hoang ở những nơi ẩm ướt phân bố nhiều ở các vùng núi ở nước ta. Cốt toái bổ được xem như là một loại thảo dược với nhiều công dụng vô cùng có ích với sức khỏe con người.
- Bất ngờ với những công dụng chữa bệnh thần kỳ từ Đu đủ
- Trình dược viên vất vả khó ngờ của người theo nghề
- Những lợi ích đáng ngạc nhiên của sữa chua đối với sức khỏe
Cốt toái bổ mọc hoang nhiều ở nước ta
Sơ lược thông tin về cây cốt toái bổ
Cốt toái bổ có tên khoa học là Rhizoma drynariae. Tên thực vật: Drynaria frotunei (Kunze) J. Sm. Cốt toái bổ thường mọc hoang ở khắp núi đá, trên cây hay dọc suối vùng rừng núi nước ta, ở Lào và cả Trung Quốc (miền Trung và miển Nam). Việc thu hái có thể tiên hành quanh năm, vào những lúc ít công việc đổng áng, thường vào các tháng 4 đến tháng 8-9. Hái về, rửa sạch đất cát, trừ bỏ các lá là dùng được. Nếu dùng khố thì sau khi rửa sạch đất cát, hoặc phơi khô ngay, hoặc phơi sau khi đỗ cho chín để dễ bảo quản. Muốn hết lông, thường người ta đốt nhẹ cho cháy hết lông nhỏ phủ trên thủn rễ. Theo đông y, cốt toái bổ có tính ẩm, vị đắng có tác dụng Bổ thận, mạnh gân xương hoạt huyết và cầm máu.
Theo các dược sĩ, giảng viên Cao đẳng Dược tại trường Cao đẳng Y dược TP HCM cho biết trong cốt toái bổ Drymria fortunei có hesperi- din (C A., 1970,73, 11382j) và 25% -34,89 % tinh bột. Về phần dược lý Cốt toái bổ có công dụng dụng tăng cường sự hấp thu Calci của xương, nâng cao lượng Phospho và calci trong máu giúp cho chóng liền xương. Thuốc có tác dụng giảm đau và an thần. Có tác dụng rõ phòng ngừa lipid huyết cao , làm giảm lipid máu cao và phòng ngừa được chứng xơ mỡ mạch.
Cốt toái bổ và một số bài thuốc chữa bệnh thần dược
Cốt toái bổ còn sống ký gửi trên các cây khác
- Trị bong gân, tụ máu: Cốt Toái Bổ tươi, bóc bỏ hết lông tơ và lá khô, rửa sạch, giã nhỏ, rấp nước, gói vào lá chuối đã nướng cho mềm, đắp lên các chỗ đau, bó lại. Thay thuốc bó nhiều lần trong ngày.
- Chữa chứng răng đau, răng long, răng chảy máu do thận hư: Thục địa 16 g Sơn dược, Sơn thù du, Phục linh, Đơn bì, Trạch tả mỗi thứ 12 g Tế tân 2 g Cốt toái bổ 16 g Sắc lấy nước uống trong ngày.
- Trị phong thấp đau nhức thuộc huyết: Cốt toái bổ 40 g, rễ gắm 120 g, vỏ chân chim 100 g, rễ rung rúc 80 g; rễ bươm bướm (bạch hoa xà), rễ chiên chiến, mỗi vị 60g; xích đồng nam, bạch đồng nữ, tiền hồ, ô dược, cỏ xước, rễ bưởi bung, mỗi vị 40 g. Nấu thành cao đặc; ngâm trong 2 lít rượu trắng 40 độ. Ngâm trong 3 ngày. Lọc lấy dịch trong, mỗi lần uống 30 ml, ngày uống 2 lần.
- Trị thấp khớp mạn tính (thể nhiệt): Cốt Toái Bổ, thạch cao, kê huyết đằng, đan sâm, sinh địa, rau má, uy linh tiên, hy thiêm, khương hoạt, độc hoạt, thiên hoa phấn, thổ phục linh, mỗi loại 12 g, cam thảo 4 g. Sắc lấy nước uống ngày một thang.
- Có công dụng bổ khí huyết, bổ gân xương, phòng và điều trị loãng xương, dùng cho người cao tuổi, người suy nhược cơ thể, gãy xương. Cốt toái bổ 12 g; đảng sâm, hoài sơn, ba kích, mỗi loại 16 g; hoàng kỳ, bạch truật, đương quy, cẩu tích, tục đoạn, mẫu lệ, mỗi loại 12 g; thiên niên kiện 10 g. Sắc lấy nước uống ngày một thang hoặc nấu cao lỏng uống.
- Trị đau lưng, mỏi gối do thận hư, yếu: Cốt toái bổ 16 g; cẩu tích, củ mài, mỗi vị 20 g; tỳ giải, đỗ trọng, mỗi vị 16g; rễ gối hạc, rễ cỏ xước, dây đau xương, thỏ ty tử, mỗi vị 12 g. Sắc lấy nước uống ngày một thang.
- Phòng nhiễm độc Streptomycin: Mỗi ngày dùng Cốt toái bổ 30 g, sắc lấy nước, chia làm 2 lần uống, tác giả theo dõi 32 ca tai ù do streptomycin, kết quả tốt (Tạp chí Y trung nguyên 1987,2:33).
- Chữa chai chân Cốt toái bổ 9g, giã nát ngâm vào 100 ml cồn 95 %, 3 ngày đem xát vùng chai có kết quả (Tạp chí Trung y 1964,8:37). Liều thường dùng: 10g – 20 g Khô/ người/ngày.
- Chữa chứng răng đau, răng long, răng chảy máu do thận hư: Bột Cốt toái bổ vừa đủ sao đen xát vào răng. Gia vị Địa hoàng hoàn: Thục địa 16g, Sơn dược, Phục linh, Sơn thù, Đơn bì, Trạch tả mỗi thứ 12 g, Tế tân 2 g, Cốt toái bổ 16 g, sắc lấy nước uống.
- Chữa chấn thương phần mềm, gãy xương kín: – Tẩu mã tán: Cốt toái bổ, lá sen tươi, lá Trắc bá diệp tươi, quả Bồ kết tươi, lượng bằng nhau, tán nhỏ, mỗi thứ 12 g, ngày 2 lần, hãm nước sôi uống hoặc đã đắp ngoài. – Tiếp cốt tán: Cốt toái bổ, Huyết kiệt, Bằng sa, Đương qui, Nhũ hương, Một dược, Tục đoạn, Đồng tự nhiên, Đại hoàng, Địa miết trùng, lượng bằng nhau, tán bột trộn Vaselin bôi vùng đau. Bài thuốc có tác dụng làm liền xương nhanh.
Cốt toái bổ mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người, tuy nhiên các lương y tại trường Cao đẳng Y dược TP HCM cũng khuyến cáo rằng không dùng cốt toái bổ cho các trường hợp thiếu âm kèm nhiệt nội và các triệu chứng ứ máu, người âm hư hay huyết hư.
Nguồn: nhathuocgpp.edu.vn